Tổng quan về cây Củ dền
Tên Họ Khoa Học: Củ dền hay củ dền đỏ tên khoa học là Beta vulgaris L., thuộc họ Rau muối (Chenopodiaceae). Đây là một loài cây quen thuộc với nhiều công dụng trong ẩm thực và y học cổ truyền.
Nguồn Gốc và Phân Bố: Củ dền có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải. Từ xa xưa, loài cây này đã được trồng và sử dụng ở nhiều nơi trên thế giới. Tại Việt Nam, củ dền được du nhập và trồng thử nghiệm, đặc biệt tại Đà Lạt – Lâm Đồng, nơi khí hậu mát mẻ phù hợp cho sự phát triển của cây.
Đặc Điểm Thực Vật: Thân cây: Là cây thảo nhỏ, sống 1–2 năm, thân ngắn, mọc đứng hoặc nghiêng, phân nhánh và có cạnh.
Lá: Lá mọc sít nhau ở gốc, phiến lá dày, nhến, màu xanh lục hoặc đỏ tía, mép lá uốn lượn, gân nổi rõ.
Hoa: Hoa mọc thành bông đứng, dài 10–16 cm, màu lục nhạt, tụ hợp 1–2 cái ở mỗi mấu nhánh. (cao dược liệu)
Rễ: Rễ phình thành củ, hình cầu hoặc hình trụ, màu đỏ thẫm đặc trưng.
Bộ Phận Làm Dược Liệu
Các bộ phận sử dụng phổ biến của cây củ dền bao gồm:
Củ: Thường được chế biến thành cao khô hoặc dùng trực tiếp trong ẩm thực.
Lá: Có công năng tiêu sưng viêm, lợi tiểu.
Hạt: Sử dụng trong y học cổ truyền với công dụng thanh nhiệt, lương huyết.
Dược Liệu Củ Dền
Thu Hoạch
Cây củ dền thường được trồng từ hạt, sau đó thu hoạch khi củ đạt kích thước tối ưu (thường khoảng 2–3 tháng sau khi gieo trồng). Thời điểm thu hoạch phụ thuộc vào mục đích sử dụng, nếu để làm cao khô, củ thường được thu hoạch khi chứa nhiều dưỡng chất nhất.
Cách Chế Biến
Sơ Chế: Củ được rửa sạch, loại bỏ đất cát và cắt bỏ phần lá.
Cắt Lát: Củ được thái thành lát mỏng để dễ dàng chiết xuất hoạt chất.
Sấy Khô: Sử dụng phương pháp sấy nhiệt hoặc sấy lạnh để giữ nguyên hoạt chất tự nhiên.
Bảo Quản
Dược liệu củ dền cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Nên đựng trong bao bì kín để tránh ẩm mốc và bảo toàn hoạt chất.
Củ Dền có tác dụng gì, chữa trị được bệnh gì?
Theo Y Học Cổ Truyền
Lá: Lợi tiểu, tiêu sưng viêm.
Hạt: Vị đắng, có công năng thanh nhiệt, lương huyết, và hỗ trợ bài tiết mồ hôi.
Củ: Vị ngọt, hơi đắng, tính hàn; có tác dụng khai vị, bổ nội tạng, thông huyết mạch, giải phong nhiệt độc, làm mát máu, giảm đau đầu và căng tức vùng sườn. (củ dền công dụng)
Theo Y Học Hiện Đại
Chống ung thư: Cao củ dền, hay còn gọi là betanin, được chứng minh là có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư và làm giảm nguy cơ hình thành khối u.
Hạ đường huyết: Các saponin betavulgarosid trong củ dền đã được chứng minh có tác dụng hạ đường huyết, hỗ trợ trong điều trị bệnh tiểu đường.
Chống oxy hóa: Củ dền chứa các hợp chất có khả năng chống lại gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Các nghiên cứu chỉ ra củ dền là nguồn giàu prolin và có khả năng ức chế enzym acetylcholinesterase.
Bảo vệ gan: Hoạt chất vitexin và các dẫn xuất glucosid trong củ dền giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương do các chất độc như carbon tetraclorid.
Cao Củ Dền, Cao Khô Củ Dền
Cao củ dền là chế phẩm được sản xuất từ củ dền tươi hoặc đã qua sấy khô bằng phương pháp nấu cao hiện đại.
Cao khô củ dền là dạng bột mịn với độ ẩm rất thấp, thường dưới 5%.
Cao lỏng củ dền có dạng sệt, lỏng và kết cấu đặc quánh.
Ngoài ra, còn có các dạng khác như cao mềm và cao đặc. Trong các loại cao dược liệu, cao khô củ dền được sử dụng phổ biến nhất nhờ khả năng bảo quản lâu dài, thích hợp làm nguyên liệu cho nhiều sản phẩm bào chế như viên nén, viên nang, cốm, hoặc sủi.
Quy trình sản xuất cao khô củ dền được chia thành hai bước chính:
Bước 1: Củ dền sau khi được rửa sạch và cắt nhỏ theo kích thước tiêu chuẩn sẽ được làm ẩm với dung môi (thường là nước) theo tỷ lệ quy định. Sau đó, nguyên liệu sẽ được nấu thành cao bằng máy móc chuyên dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Phần bã sẽ được loại bỏ, chỉ giữ lại phần dịch chiết tinh chất.
Bước 2: Dịch chiết từ củ dền được đưa vào quá trình cô đặc nhằm giảm bớt hàm lượng nước. Tiếp đó, dịch được sấy phun tạo thành bột cao khô với độ ẩm không vượt quá 5%.
Ứng Dụng Cao Khô Củ Dền Trong Ngành Dược Và Thực Phẩm Chức Năng
Cao khô củ dền được sử dụng để sản xuất viên nang, viên nén, hoặc siro, giúp bổ sung dinh dưỡng và hỗ trợ điều trị các bệnh lý như tiểu đường, mỡ máu cao, và tổn thương gan.
Các chế phẩm chống oxy hóa từ củ dền thường được dùng trong các sản phẩm bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa lão hóa.
Củ dền thường được dùng trong các sản phẩm detox, giúp thanh lọc cơ thể và cải thiện tiêu hóa.
Cao khô củ dền cũng là thành phần trong các loại thực phẩm bổ sung dành cho người ăn chay, vì chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu như sắt, magie, và các axit amin.
Mua bán nguyên liệu cao khô củ dền ở đâu đảm bảo chất lượng?
Hiện nay, cao khô củ dền và các loại cao dược liệu khác được bán phổ biến trên thị trường Việt Nam. Bạn có thể tìm mua tại các cơ sở kinh doanh dược liệu, công ty sản xuất y học cổ truyền hoặc các cửa hàng chuyên bán sản phẩm dược liệu.
Để đảm bảo chất lượng tốt nhất, người tiêu dùng nên lựa chọn các sản phẩm từ những thương hiệu uy tín như Công ty cổ phần hóa dược và công nghệ sinh học Biogreen. Đây là một đơn vị giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp nguyên liệu dược phẩm, hóa dược và công nghệ sinh học.
Thông tin chi tiết về cao khô củ dền Biogreen
Tên sản phẩm: Cao khô củ dền. Xuất xứ: Việt Nam. Dạng bào chế: Bột cao khô mịn. Mô tả: Sản phẩm dạng bột đồng nhất, mịn. Mùi vị: Mang hương vị tự nhiên, đặc trưng của củ dền. Quy cách đóng gói: Các kích thước phổ biến như 1 kg, 5 kg, 10 kg, 25 kg, hoặc tùy chỉnh theo yêu cầu của khách hàng. Ứng dụng: Phù hợp để làm nguyên liệu cho viên nén, viên nang, bột, cốm hoặc sủi. Hạn sử dụng: 24 tháng tính từ ngày sản xuất. Cách bảo quản: Đặt tại nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.