IRC-Galleria

Enzyme tiêu hóa là gì? Enzyme tiêu hóa hay hỗ trợ tiêu hóa là tên gọi chung cho tất cả những enzyme có đặc tính sinh học là thủy phân và phân giải thức ăn thành những chất dinh dưỡng có thể hấp thu được.

Thức ăn khi vào trong cơ thể sẽ phải trải qua quá trình nghiền nhỏ, phân giải rồi mới đến giai đoạn hấp thu. Cơ thể của chúng ta sẽ không thể hấp thu được dinh dưỡng nếu thiếu quá trình chuyển hóa và phân giải thức ăn thành những phần nhỏ ở kích thước phân tử nhờ các enzyme tiêu hóa.

Trong tự nhiên, enzyme tiêu hóa có mặt ở rất nhiều nơi: từ các loài động vật đến các loài vi sinh vật và một số loài thực vật.

Ở người và các loài động vật, enzyme tiêu hóa được tìm thấy ở các cơ quan tiêu hóa và các vùng xảy ra quá trình tiêu hóa thức ăn. Enzyme tiêu hóa có thể được tìm thấy trong nước bọt do tuyến nước bọt tiết ra, trong dịch vị dạ dày, trong dịch tuyến tụy tiết ra tại ruột non hay dịch tiết của các tế bào niêm mạc ruột non và đại tràng.

Phân loại các enzyme hỗ trợ tiêu hóa

Có đến hàng trăm loại enzyme hỗ trợ tiêu hóa ở trong tự nhiên. Do đó để dễ dàng nghiên cứu và ứng dụng, người ta thường chia các loại enzyme tiêu hóa theo nhóm có cùng những đặc điểm tính năng.

Các enzyme tiêu hóa được phân ra thành 4 loại chính, đó là:

Enzyme phân giải chất đường bột: là nhóm các enzyme có khả năng phân giải chất đường, tinh bột hay carbohydrate thành những phân tử đường nhỏ như đường đôi, đường đơn, glucose, fructose… Nhóm enzyme này lại được chia ra thành nhiều nhóm nhỏ khác như: amylase, lactase, cellulase, maltase, sucrase…

Nuclease: là các enzyme có chức năng phân tách các chuỗi acid nucleic (AND, ARN) thành các nucleotide.

Lipase: là nhóm enzyme có thể thủy phân chất béo, lipid thành các acid béo tự do và glycerin.

Protease: là nhóm các enzyme có khả năng phân giải chất đạm, protein hay các chuỗi polypeptide thành những chuỗi peptid ngắn hoặc các phân tử acid amin.

Ngoài cách phân loại theo chức năng như trên, enzyme tiêu hóa còn có thể được phân loại theo nguồn gốc tiết ra từ cơ quan nào như: enzyme tuyến nước bọt, enzyme tuyến tụy, enzyme dịch dạ dày, enzyme dịch ruột…

Vai trò và ứng dụng của một số loại enzyme hỗ trợ tiêu hóa thường gặp

Enzyme lipase

Enzyme tiêu hóa lipase thực chất là một phân nhánh của các enzyme thủy phân este. Trong cơ thể, lipase chủ yếu được tiết ra từ tuyến tụy, ngoài ra có một số ít ở dạ dày và miệng.

Ngoài tác dụng tiêu hóa chất béo thì enzyme lipase còn có một số vai trò quan trọng khác trong cơ thể như: chuyển hóa mỡ, điều hòa cân nặng, giảm cholesterol máu…

Trong đời sống, lipase cũng được ứng dụng ở trong rất nhiều các lĩnh vực khác nhau bao gồm: công nghiệp chất tẩy rửa, công nghiệp thuộc da, dệt may, sản xuất giấy, ngành mỹ phẩm, dược phẩm, chẩn đoán y học, công nghiệp năng lượng, xử lý chất thải…

Enzyme amylase

Trong cơ thể của động vật, amylase có chủ yếu ở trong tuyến nước bọt và tuyến tụy giúp tiêu hóa tinh bột và carbohydrate thành đường đơn glucose. (alpha amylase là gì)

Enzyme amylase được ứng dụng nhiều trong y học để hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến tuyến tụy hay bệnh lý đường tiêu hóa.

Bên cạnh đó amylase còn được sử dụng nhiều trong một số lĩnh vực và ngành nghề như: sản xuất đồ uống có cồn, bia rượu, sản xuất thực phẩm như: bánh mỳ, các loại tương, mạch nha, mật, hay đường glucose, bột ngọt, chế biến thức ăn chăn nuôi…

Enzyme protease

Enzyme protease còn có vài tên gọi khác thường được dùng như: peptidase hay proteinase. Ngoài chức năng tiêu hóa, protease còn có một số vai trò khác trong cơ thể bao gồm: phân tách tế bào, chức năng đông máu và chức năng miễn dịch.

Các loại protease quan trọng trong cơ thể của chúng ta đó là:

Enzyme carboxypeptidase A và B: cũng do tuyến tụy tiết ra và giúp phân tách các peptid thành các acid amin đơn lẻ.

Enzyme trypsin, chymotrypsin: có trong dịch tụy, do tuyến tụy tiết ra giúp phá vỡ các chuỗi peptide thành các acid amin tự do để chúng được hấp thụ tại niêm mạc ruột.

Enzyme pepsin: nằm trong dịch dạ dày được tiết ra bởi các tế bào tuyến ở niêm mạc dạ dày, giúp thủy phân protein thành những chuỗi peptid nhỏ rồi thủy phân sâu hơn ở ruột. (bán enzyme)

Về ứng dụng, protease là enzyme sinh học được ứng dụng vô cùng rộng rãi: từ lĩnh vực y dược làm thuốc hỗ trợ sức khỏe đến lĩnh vực chăn nuôi, chăm sóc vật nuôi, thủy sản hay các ngành công nghiệp như: thực phẩm, chế biến thịt, sản xuất sữa, rượu bia, bánh mỳ, bánh ngọt, hóa chất tẩy rửa…