Ích mẫu là một dược liệu, một vị thuốc được sử dụng khá phổ biến trong các bài thuốc đông y để trị bệnh và tăng cường sức khỏe. Tên khoa học của cây ích mẫu là Leonurus japonicus, thuộc họ thực vật Bạc hà (Lamiaceae).
Trên thế giới, ích mẫu phân bố chủ yếu ở vùng Đông Á, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, khu vực Đông Nam Á bao gồm cả Việt Nam. Tại nước ta, ích mẫu là vị thuốc đã được sử dụng từ lâu đời trong y học cổ truyền, toàn cây đều có thể dùng làm dược liệu được.
Cao ích mẫu là chế phẩm được chế biến từ ích mẫu tươi hoặc ích mẫu dược liệu khô bằng phương pháp nấu cao. Tùy thuộc vào hàm lượng độ ẩm mà cao ích mẫu được chia thành 4 loại là cao khô, cao đặc, cao mềm và cao lỏng. (ích mẫu có vị gì)
Cao ích mẫu được sản xuất theo quy trình gồm các giai đoạn chính sau đây:
Giai đoạn sơ chế ích mẫu: Ích mẫu tươi sau khi thu hoạch về sẽ được làm sạch bụi bẩn và tạp chất, để khô ráo rồi cắt thành từng khúc nhỏ. Nếu sử dụng ích mẫu dược liệu khô thì không cần phải qua bước sơ chế này.
Giai đoạn nấu cao: ích mẫu sau khi được sơ chế sẽ được nấu cao với dung môi là nước trong một khoảng thời gian nhất định.
Giai đoạn lọc bỏ bã dược liệu: sau khi nấu cao, chúng ta sẽ cần lọc bỏ bã dược liệu để thu lấy dịch chiết cao ích mẫu.
Giai đoạn cô đặc: dịch chiết ích mẫu sẽ được cô đặc để loại bỏ bớt lượng nước dư thừa và thu được dạng cao phù hợp. Dạng cao có độ ẩm càng thấp thì thời gian cô đặc càng phải kéo dài.
Giai đoạn sấy tạo hạt: giai đoạn này chỉ áp dụng với dạng cao khô ích mẫu. Sản phẩm thu được có dạng bột khô với độ ẩm dưới 5%.
Uống cao ích mẫu có tác dụng gì tốt cho sức khỏe?
Ích mẫu là vị thuốc có tính hơi hàn, vị cay, đắng, quy kinh vào: can, tâm bào, tỳ. Cao ích mẫu theo y học cổ truyền có tác dụng hoạt huyết, điều kinh, khứ ứ, sinh huyết mới, lợi tiểu, giải độc, tiêu viêm nên có thể dùng được trong các trường hợp: kinh nguyệt không đều, thống kinh, vô sinh, khí hư ra nhiều, bụng đau sau khi sinh, huyết vận, sinh xong sản dịch ra không dứt, tắc tia sữa, mụn nhọt… (cao dược liệu)
Một số tác dụng dược lý của cao ích mẫu theo nghiên cứu khoa học hiện đại là:
Tác dụng trên hệ thần kinh: tác dụng an thần.
Tác dụng lợi tiểu.
Tác dụng trên tử cung: kích thích tử cung, làm cho tử cung co thắt nhiều hơn, tác dụng chậm và an toàn.
Tác dụng trên hệ tim mạch: hạ huyết áp, tăng lưu lượng động mạch vành, cải thiện vi tuần hoàn bị rối loạn.
Tác dụng kháng khuẩn: ức chế một số vi khuẩn gây bệnh ngoài da.
Cao ích mẫu uống khi nào, trước hay sau khi ăn? Uống như thế nào?
Cao ích mẫu uống khi nào? Cao ích mẫu nên được sử dụng khoảng 2-3 lần trong ngày. Thời điểm phù hợp nhất để uống cao dược liệu này là gần các bữa ăn vào buổi sáng, buổi trưa và buổi tối.
Cao ích mẫu uống trước hay sau khi ăn? Cao ích mẫu có nguồn gốc từ dược liệu an toàn lành tính nên có thể uống trước hay sau ăn đều được. Chúng ta nên dùng cao ích mẫu trước khi ăn 30 phút hoặc sau khi ăn 60 phút.
Cao ích mẫu uống như thế nào? Các loại cao ích mẫu đều có cách sử dụng rất đơn giản. Với cao lỏng ích mẫu chúng ta có thể uống trực tiếp với liều lượng thích hợp mà không cần phải pha. Còn các loại cao ích mẫu khác chỉ cần pha với một chút nước ấm, khuấy đều rồi uống là được. Khi uống cao ích mẫu có thể thêm chút đường hoặc mật ong để vừa miệng tùy theo khẩu vị của từng người. (cao ích mẫu uống như thế nào)
Một số chú ý thêm trước khi sử dụng cao ích mẫu là:
Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng cao ích mẫu.
Nếu là người từng bị dị ứng với ích mẫu hoặc với bất kỳ thành phần nào có trong cao ích mẫu thì không nên sử dụng cao dược liệu này.
Không dùng quá nhiều cao ích mẫu, phải dùng đúng liều lượng thích hợp mới có hiệu quả và tránh được những tác động xấu.
Không được tùy ý sử dụng cao ích mẫu khi không có lời khuyên từ các chuyên gia y tế vì có thể có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trong một vài trường hợp nhất định.