Tổng quan về cây mơ tam thể: Cây mơ tam thể có tên khoa học là Paederia lanuginosa hay Paederia tomentosa, là một loài thực vật thuộc họ Thiên thảo hay họ Cà phê (Rubiaceae). Loài cây này ở nhiều nơi còn được gọi với nhiều cái tên khác như: lá mơ lông, dây mơ lông, cây mơ leo, ngưu bì đống…
Trên thế giới, loài cây này phân bố chủ yếu ở một số quốc gia châu Á như: Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ, Malaysia. Ở Việt Nam, mơ tam thể được tìm thấy ở khắp mọi nơi do đây là loại rau gia vị ưa thích của nhiều gia đình. Hơn nữa cây mơ tam thể rất dễ sống ở nhiều loại đất cũng như điều kiện khí hậu.
Mơ tam thể là loài cây dạng thân leo, mọc dài. Lá mơ có hình trứng hay mác dài, gốc lá tròn hay hình tim, cuống dài. Lá mọc đối, mặt lá có lông.
Cây mơ tam thể thường ra hoa vào khoảng từ tháng 7 đến tháng 11. Hoa thường mọc ở nách lá có màu có màu tím nhạt, tràng hoa có hình ống. Quả của cây mơ tam thể có hình cầu, có đài, màu vàng nâu. (rau mơ tam thể)
Lá mơ tam thể thường được dùng làm rau gia vị có thể ăn sống hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Trong y học cổ truyền, cả rễ và tất cả các bộ phận trên mặt đất của cây mơ tam thể đều có thể sử dụng để làm dược liệu.
Để làm dược liệu, rễ cây lá mơ lông thường được thu hái vào mùa thu đông, còn các bộ phận khác thu hoạch vào mùa hè. Sau đó rửa sạch để ráo nước, cắt nhỏ rồi phơi khô.
Tác dụng chữa bệnh của lá mơ tam thể
Theo y học cổ truyền, mơ tam thể là dược liệu có vị ngọt đắng tính mát với công dụng chính là khu phong lợi thấp, tiêu thực trừ tích trệ, chống ho, giảm đau, giải độc và hoạt huyết tiêu thũng.
Mơ tam thể thường được sử dụng trong các trường hợp: trực tràng, viêm đại tràng, sôi bụng, ăn không tiêu, viêm dạ dày, viêm ruột, ho gió, ho khan, phong thấp, đau nhức xương khớp, giun đũa, giun kim…
Theo khoa học hiện đại, mơ tam thể có chứa các thành phần hoạt chất bao gồm: Asperuloside, Paederoside, Arbutin, Scanderoside, Deacetyl Asperuloside, Acid paederosidic. Ngoài ra trong lá còn có: Paederin, Bisulfur carbon, Methyl mercaptan, Sulfur dimethyl disulphide, Alkaloid, Scanderoside.
Một số tác dụng của lá mơ tam thể đã được nghiên cứu là: (cây mơ lông)
Giúp kích thích tiêu hóa, tạo cảm giác thèm ăn, ăn ngon miệng hơn.
Giúp lợi tiểu, tăng cường quá trình thải độc ra ngoài cơ thể.
Giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh đau dạ dày như: đầy hơi, ợ chua, chướng bụng…
Giúp cầm tiêu chảy, làm giảm tình trạng đi ngoài phân sống, phân lỏng.
Giúp kháng khuẩn, chống viêm, có thể diệt được một số ký sinh trùng ở đường ruột như trực khuẩn, lỵ, các loại giun: giun đũa, giun kim…
Ngoài ra lá mơ lông có thể dùng để bôi hoặc đắp ngoài da để giúp trị một số tình trạng da liễu như: mụn, ghẻ, nấm da, herpes…
Cách sử dụng mơ tam thể hiệu quả
Lá mơ tam thể là một loại rau gia vị ưa thích của nhiều người. Lá chỉ cần rửa sạch là có thể ăn sống trong các bữa ăn hằng ngày. Nếu như không ăn sống được, chúng ta có thể chế biến lá mơ lông thành những món ăn đơn giản như: trứng rán lá mơ, trứng hấp lá mơ, chả lá mơ, cá kho lá mơ…
Ngoài ra, chúng ta có thể sử dụng lá mơ tam thể bằng cách làm nước cốt theo các bước sau đây:
Chuẩn bị 1 nắm lá mơ tươi (khoảng 30 – 40g) rửa sạch rồi để ráo nước.
Dùng chày cối để giã nát lá mơ hoặc dùng máy xay sinh tố để xay nhuyễn.
Dùng vải sạch để vắt lấy phần nước cốt lá mơ. (cao dược liệu)
Cho nước cốt vào bát rồi hấp cách thủy khoảng 10 phút là có thể dùng được.
Lưu ý là không nên lạm dụng sử dụng quá nhiều lá mơ lông trong thời gian dài. Nên tham khảo kỹ ý kiến của chuyên gia nếu muốn sử dụng kéo dài.